AFN.AZ / Rəsulzadənin fransızca kitabı tərcümə edildi –

Rəsulzadənin fransızca kitabı tərcümə edildi –

Rəsulzadənin fransızca kitabı tərcümə edildi –


Azərbaycan Cümhuriyyətinin qurucusu Məhəmmədəmin Rəsulzadənin 1930-cu ildə Parisdə fransız dilində çap edilmiş “Azərbaycan mübarizə yolunda” adlı kitabı ilk dəfə olaraq Azərbaycan dilində nəşr olunub. Kitabın tərcüməçisi Tural Mehbaliyevdir.

“Çapar” Yayınlarından verilən məlumata görə, Rəsulzadənin “Azərbaycan: Müstəqillik üçün mübarizə yolunda” kitabı “Azərbaycan Milli Nəşriyyatı” seriyasının 11-ci kitabıdır. Kitab Parisdə 1930-cu ilin sentyabr ayında nəşr olunub, cəmi 36 səhifədir. Əsər 13 bölmədən ibarətdir. Azərbaycan haqqında ümumi məlumat, ictimai-siyasi, iqtisadi vəziyyət, Cümhüriyyətə gedən yol, rus işğalı, mühacirətdə istiqlal mübarizəsi kimi mövzulardan bəhs edilir.

Kitab Avropa oxucusu üçün nəzərdə tutulduğuna görə, Rəsulzadə Azərbaycan ədəbiyyatından, fəlsəfəsindən bəhs edərkən Füzuli ilə Şekspiri, Axundzadə ilə Molyerin adlarını müqayisəli şəkildə çəkir, Mirzə Şəfinin alman filosof və şairi Bodenştedtin müəllimi olduğunu vurğulayır. Azərbaycan teatrında isə Qərb müəlliflərinin əsərlərinin oynanıldığını yazır: “Azərbaycan teatrının repertuarında yüksək səviyyədə tərcümə olunmuş xarici tamaşalar da yer alırdı. Belə tamaşaların sırasında Şekspirin “Hamlet” və “Otello”sunu, Şillerin “Qaçaqlar”ını, İbsenin “Doktor Stokman”ını, Qoqolun “Müfəttiş”ini, Molyerin komediyalarını və bir çox başqa əsərlərin adını çəkmək olar”.

Kitabın yazıldığı 1930-cu il Azərbaycan üçün önəmli tarixdir. Rəsulzadənin əsərinin əsas qayəsi də bu hadisə ilə bağlıdır. 1930-cu illərin əvvəllərində Azərbaycanda ruslara qarşı böyük kəndli hərəkatı başlamışdı. Sovet dönəmində bu hərəkat haqqında bilgilər gizlədilsə də, mühacirət mətbuatında, xüsusilə də, “Odlu Yurd” dərgisində və “Bildiriş” qəzetində bu barədə kifayət qədər maraqlı məlumatlar var. Azərbaycanın demək olar ki, bütün bölgələrini bürüyən bu hərəkat qarşısında bolşeviklər bir müddət mübarizə apara bilmədilər. Amma bu fakt işğaldan 10 il ötməsinə baxmayaraq əhalinin mövcud rejimi qəbul etmədiyini göstərirdi. Rəsulzadə haqlı olaraq əsərində yazır: “Millət inanılmaz əziyyət çəkir, dağlara çəkilən üsyançılar xaricdən heç bir dəstək almadan möhtəşəm şücaət göstərirlər. Gələcəkdə onları daha ağır nəticələr gözləyir. Bəlkə də, məğlub olacaqlar. Lakin bu məğlubiyyət maddi və müvəqqəti xarakter daşıyacaq. Çünki onlar azadlıq, siyasi və hüquqi müstəqillik kimi yüksək ideyalar uğrunda döyüşdükləri üçün artıq mənəvi olaraq qalibdirlər”.

Kitab Parisdə fransızca çap olunduğu üçün həm də çağdaş dünyaya ünvanlanıb. Təsadüfi deyil ki, Rəsulzadə Azərbaycan xalqının mübarizəsi haqqında bilgi verdikdən sonra yekunda yazır: “Sivil dünyanın nümayəndələri, indi söz sizindir. Qana bulanmış Azərbaycan digər Qafqaz xalqları ilə birlikdə sizin maddi olmasa belə, mənəvi dəstəyinizi və bu zülmə qarşı etirazınızı gözləyir”.

Kitab M.Rəsulzadənin doğumunun 135-ci ildönümünə həsr edilib.
25-06-2019, 15:03
Geri qayıt