TikTok qadağasının tarixi yaxınlaşır: Kim alacaq?
ABŞ prezidenti Donald Tramp "TikTok"un satışı məsələsinə son dərəcə yaxın olduqlarını açıqlayıb. Çinli sahibi proqramı satmasa "TikTok" ABŞ-da qadağan edilə bilər.
ABŞ Konqresi tərəfindən qəbul edilən ikitərəfli qanunvericiliyə əsasən, "TikTok"un Çin ana şirkəti "ByteDance" tətbiqi satmağı tələb edəcək. Qanunun qüvvəyə minməsindən sonra "TikTok" ABŞ-da yanvar ayında bir günlük bloklandı, lakin Tramp işə qarışdı və qadağanı aprelin 5-nə qədər təxirə saldı. ABŞ hökuməti "TikTok"un milli təhlükəsizliyə təhdid yaratdığını və Çinin proqram vasitəsilə gənc istifadəçilər haqqında məlumat toplaya biləcəyini iddia edir. Pekin isə bu ittihamı rədd edir.
TikTok-u kim ala bilər?
Tramp Air Force One-da jurnalistlərə bildirib ki, bir çox investor "TikTok" almağa yaxındır. O, həmçinin Çinin "TikTok" satışını təsdiqləməsi müqabilində ABŞ-ın tariflərin azaldılmasını təklif edə biləcəyini qeyd edib.
BBC-nin ABŞ-dakı tərəfdaşı CBS-ə görə, "Amazon" Ağ Evə "TikTok"u almaq üçün təklifi verib. Lakin şirkət məsələ ilə bağlı açıqlama verməyib.
Tramp "TikTok"u "Oracle"ın həmtəsisçisi Larry Ellisona satmağa açıq olduğunu söyləyib. İlon Maskın da potensial alıcılar arasında olduğu iddia edilib. Bununla belə, Mask "TikTok"u almaq niyyətində olmadığını bildirib.
Digər potensial alıcılar arasında milyarder Frank McCourt və "Shark Tank" filmindəki işi ilə tanınan kanadalı investor Kevin O'Liri də var. "Reddit"in həmtəsisçisi Alexis Ohanian da McCourt-un təklifinə qoşulduğunu açıqlayıb.
Dünyanın ən böyük "YouTuber"i Cimmi Donaldson (MrBeast) də bir qrup investorla birlikdə "TikTok"u almaq istədiyini bildirib.
"Microsoft", "Blackstone", "Andreessen Horowitz" və "Perplexity AI" kimi texnologiya nəhənglərinin də TikTok səhmlərini almaqda maraqlı olduğu bildirilir.
Ağ Evin həmçinin "ByteDance"a "TikTok" alqoritmini saxlamağa imkan verən, lakin ABŞ üçün ayrıca şirkət yaradaraq platformanı idarə etməyə imkan verən modeli nəzərdən keçirdiyi bildirilir.
Razılaşma olmasa, TikTok qadağan ediləcəkmi?
Aprelin 5-nə qədər razılaşma əldə olunmasa, "TikTok" ABŞ-da yenidən qadağan oluna və proqram "Apple" və "Google Play" mağazalarından silinə bilər.
Trampın yanvarda imzaladığı sərəncam "TikTok" qadağasını yalnız 75 gün gecikdirdi və Konqresin qəbul etdiyi qanunu tamamilə ləğv etmədi. Tramp qanunu qüvvədə saxlaya və ya Ədliyyə Nazirliyinə qadağanı tətbiq etməməyə davam etməyi tapşıra bilər.
Belə olan halda ABŞ hökuməti "TikTok"a ev sahibliyi etdiyi üçün "Apple" və "Google"u cəzalandırmayacaq. Əslində şirkətlərə "TikTok"u fevral ayında tətbiq mağazalarına geri yükləməyə icazə verilib.
Tramp həmçinin deyib ki, lazım gələrsə, qadağanı uzada bilər.
"TikTok"a qadağa qoyulmasının nəticələri nə olacaq?
"TikTok"un ABŞ-da 170 milyon istifadəçisi var və 2024-cü ildə gündə orta hesabla 51 dəqiqə istifadə edilib. Ekspertlərin fikrincə, tətbiqin qadağan edilməsi "Instagram Reels" və "YouTube Shorts" kimi rəqib platformalara fayda verə bilər.
