Marsda Geyl kraterində çayların izləri aşkar edilib
"Curiosity" roverindən əldə edilən məlumatların yeni təhlili Marsdakı kraterlərin onların arasından keçən çaylar səbəbindən yaşayış üçün potensial ola biləcəyini müəyyən edib.
Araşdırmanın nəticələri "Geophysical Research Letters" jurnalında dərc olunub.
Məlumdur ki, Marsda qədim çayların izlərinə rast gəlinir. Peyk məlumatlarında onlar çay silsiləsi adlanan uzun yüksəlişlər kimi görünür, çünki çay yataqlarındakı çöküntülər ətrafdakı relyefdən daha yavaş aşınır. Bununla belə, "Curiosity" roveri Geyl kraterinin relyefini tədqiq edərək, ənənəvi olaraq qədim çay çöküntüləri ilə əlaqəli olmayan kənarlar və qısa kəsilmiş silsilələr (“burunlar”) şəklində relyef formalarını aşkar edib.
Alimlər "Curiosity" peyk şəkilləri və Meksika körfəzinin dəniz dibinin altında milyonlarla il ərzində çökmüş qaya təbəqələrinin 3D skanları üzərində kompüter modelini öyrətməklə qədim Mars torpağının eroziya xəritəsini tərtib ediblər.
Tədqiqatçılar daha sonra minilliklər ərzində Mars kraterinin aşınmasını modelləşdirərək, hazırda Marsda eroziyaya səbəb olan küləyin təsirlərini əlavə ediblər. Məlum olub ki, bu zaman çay çöküntülərindən əmələ gələn tipik silsilələr deyil, kraterlərin daxilində topoqrafik çıxıntılar əmələ gəlir. Beləliklə, bu relyef formaları Marsda kraterəbənzər çay silsilələrində qədim çay çöküntülərinin göstəricisi kimi xidmət edir.
