Meyvə istehlakı hava çirkliliyinin ağciyərlərə zərərini azalda bilər
Yeni araşdırmalar göstərir ki, müntəzəm meyvə istehlakı hava çirkliliyinin ağciyər funksiyalarına mənfi təsirlərini yüngülləşdirə bilər.
Avropa Tənəffüs Dərnəyinin Konqresində təqdim olunan işə görə, gündə ən az dörd porsiya meyvə istehlak edən qadınlarda hava çirkliliyinə bağlı ağciyər tutulması daha az müşahidə olunub.
Araşdırmanı aparan İngiltərədəki Leicester Universiteti Ətraf Mühit Sağlamlığı və Davamlılıq Mərkəzindən doktorant Pimpika Kaevsri deyib: “Dünya əhalisinin 90%-dən çoxu Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) limitlərini aşan hava çirkliliyi səviyyələrinə məruz qalır. Yüksək hava çirkliliyi ağciyər funksiyasının azalması ilə sıx bağlıdır. Biz də sağlam qidalanmanın bu mənfi təsiri azalda biləcəyini öyrənmək istədik”.
200 min nəfərlik analiz
Tədqiqatçılar Birləşmiş Krallığın Biobank məlumat bazasındakı təxminən 200 min iştirakçının qidalanma vərdişlərini və ağciyər tutumu göstəricilərini (FEV1 — bir saniyədə verilən hava miqdarı) araşdırıblar. İştirakçıların hava çirkliliyinə məruz qalması xüsusilə 2,5 mikrometrdən kiçik hissəciklər (PM2.5) üzərindən hesablanıb.
Nəticələr göstərib ki, hava çirkliliyində hər 5 µg/m³ artım meyvə istehlakı az olan qadınlarda 78 ml, çox olanlarda isə 57 ml FEV1 azalmasına səbəb olub. Bu fərq meyvənin qoruyucu təsir göstərə biləcəyini göstərir.
Antioksidant təsiri ilə qoruyur
Kaevsri qeyd edib ki, meyvə təbii antioksidantlar və iltihab əleyhinə birləşmələr baxımından zəngindir: “Bu maddələr çirkli havadakı incə hissəciklərin yaratdığı oksidativ stress və iltihabı azaldaraq ağciyər funksiyalarını qoruya bilər”.
Araşdırmada kişilərin ümumilikdə qadınlara nisbətən daha az meyvə istehlak etdiyi də müşahidə olunub. Buna görə, qoruyucu təsirin yalnız qadınlarda daha aydın ola biləcəyi düşünülür.
Mütəxəssislər xəbərdarlıq edir: Sağlam qidalanma ətraf mühit siyasətinin yerini tutmur
Torino Universitetindən Prof. Sara De Matteis araşdırmanı şərh edərkən deyib ki, sağlam, bitki əsaslı qidalanma həm tənəffüs sağlamlığı, həm də ətraf mühitin davamlılığı üçün faydalıdır, lakin sağlam qidaya çıxış bərabər deyil.
De Matteis əlavə edib ki, fərdi qidalanma dəyişiklikləri faydalı ola bilər, lakin dövlətlərin hava çirkliliyini azaltma məsuliyyətini aradan qaldırmır.
Kaevsri gələcəkdə qidalanma vərdişlərinin uzunmüddətli ağciyər funksiyasına təsirini araşdırmağı planlaşdırır.
Bu araşdırma göstərir ki, hava çirkliliyinə məruz qalan cəmiyyətlərdə meyvə istehlakı tənəffüs sağlamlığını qorumaqda mühüm dəstək vasitəsi ola bilər.
